Getting to know Crete through its traditional culinary identity is not only its visitor΄s challenge but also an increasing interest for the international scientific community over the years. As I am deeply influenced by the island, I focused on the study of 7 countries.
«The Seven Countries Study» was one of the most complex epidemiological studies that first highlighted the Mediterranean diet model and referred to risk factors such as hypertension, hypercholesterolemia, smoking and obesity. "The combination of the" Mafia Factors ", even if each of them does not appear to a large extent, makes the most damage," said Professor Chr. Aravanis.
This comparative study looked at the dietary habits of 13,000 men from 16 different regions of 7 countries (UK, Yugoslavia, Japan, Italy, the Netherlands, Finland and Greece) with an incentive to assess the role of nutrition in comparison with health, cardiovascular disease and mortality.
It began at the end of the 50's and its duration exceeded 20 years. The inspirer of the study was Dr. Ancel Keys. The 7 Countries Study confirmed that cardiovascular disease is a predictable disease rather than an effect of old age.
Greece was represented in this study by Crete and Corfu. In this particular study, Crete had a prominent role. Cretans had the lowest mortality rates from cardiovascular disease and cancer and their health was much better than those of the other study countries, as they had the highest average life expectancy.
Of course, the Mediterranean way of eating has different variations, since we are talking about countries with different cultures, civilizations and religions. In Crete, contact with nature was immediate. I can imagine the housewife preparing the meal made with vegetables harvested right outside her home. Cretan food was simple with products of vegetable origin, mainly fruits, vegetables and cereals, the essential source of fat coming from olive oil and less red meat. Let's not forget that food was also combined with intense manual labor and movement due to living conditions in contrast to modern rhythms and habits.
So we are talking about a "Mediterranean model of life" and not just about eating patterns.
What about nowadays? Ultimately, life is getting easier and people enjoy a more comfortable existence than that of their grandparents, but at the same time is detrimental to our environment and health. Every day we press so many buttons and we remain stubbornly stucked to smartphones, TV remote controls, social media even to passive exercise by toning for example abs simply pressing a button once more. We are in desperate need of “super foods”, gluten-free, lactose-free, sugar-free but with plenty of flavor enhancers and preservatives to keep them tasty and satisfying to our taste buds.
You know, I am jealous of that Cretan housewife who picked her greens from her garden and put them in the pot. I am jealous of real food, real life and I would like to press the “pause” button as to explore the true pleasures of life.
Η Κρήτη και η μελέτη των 7 χωρών
Το να γνωρίσεις την Κρήτη μέσα από την παραδοσιακή ταυτότητα της κουζίνας της δεν αποτελεί πρόκληση μόνο για τους επισκέπτες του νησιού αλλά και για τη διεθνή επιστημονική κοινότητα μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Επηρεασμένη ακόμη από το νησί και ψαχουλεύοντας μελέτες στάθηκα στη μελέτη των 7 χωρών. Ξαναθυμήθηκα κάποιες πληροφορίες κι αναρωτήθηκα τι άλλαξε στο πέρασμα των χρόνων.
Η «Μελέτη των 7 χωρών» ήταν μία από τις πιο περίπλοκες επιδημιολογικές έρευνες, που για πρώτη φορά ανέδειξε το μεσογειακό μοντέλο διατροφής και έκανε λόγο για παράγοντες κινδύνου όπως η υπέρταση, η υπερχοληστερολαιμία, το κάπνισμα και η παχυσαρκία. «Ο συνδυασμός ή αλλιώς η «μαφία των παραγόντων», έστω κι αν ο καθένας από αυτούς δεν εμφανίζεται σε μεγάλο βαθμό, είναι αυτό που κάνει τη μεγαλύτερη ζημιά» αναφέρει ο καθηγητής κ. Χρ. Αραβανής.
Η συγκριτική αυτή μελέτη αφορούσε στις διατροφικές συνήθειες 13.000 περίπου ανδρών από 16 διαφορετικές περιοχές 7 χωρών (HΠΑ, Γιουγκσλαβία, Ιαπωνία, Ιταλία, Ολλανδία, Φινλανδία και Ελλάδα) με κίνητρο να αξιολογηθεί ο ρόλος της διατροφής σε σύγκριση με την υγεία και συγκεκριμένα τα καρδιαγγειακά νοσήματα και τη θνησιμότητα.
Ξεκίνησε στο τέλος της δεκαετίας του ΄50 και η διάρκειά της ξεπέρασε τα 20 χρόνια. Εμπνευστής της υπήρξε ο Dr. Ancel Keys. Αυτό που επιβεβαιώθηκε με τη μελέτη των 7 χωρών είναι πως η καρδιαγγειακή νόσος είναι μία προβλέψιμη ασθένεια και όχι αποτέλεσμα γήρατος.
Την Ελλάδα εκπροσώπησαν η Κρήτη και η Κέρκυρα. Στη συγκεκριμένη μελέτη η Κρήτη μας έβγαλε ασπροπρόσωπους αφού ο ρόλος της ήταν πρωταγωνιστικός. Οι Κρητικοί παρουσίασαν τα μικρότερα ποσοστά θνησιμότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνο και η υγεία τους ήταν κατά πολύ καλύτερη σε σχέση με πληθυσμούς των υπολοίπων χωρών που συμμετείχαν στη μελέτη, καθώς είχαν και το μεγαλύτερο μέσο όρο ζωής.
Φυσικά ο μεσογειακός τρόπος διατροφής έχει διάφορες παραλλαγές εφόσον μιλάμε για χώρες με διαφορετική κουλτούρα, πολιτισμό και θρήσκευμα. Στην Κρήτη, συγκεκριμένα, η επαφή με τη φύση ήταν άμεση, το προϊόν δεν είχε ταλαιπωρία τόσο στη μεταφορά όσο και στην παραγωγή του για να φθάσει στην κουζίνα της οικογένειας . Πολύ απλά η νοικοκυρά μάζευε τα χόρτα από τον κήπο της και τα έβαζε στην κατσαρόλα για να ετοιμάσει το φαγητό της οικογένειας. Η τροφή του Κρητικού ήταν απλή, λιτή με προϊόντα φυτικής προέλευσης κατά κύριο λόγο, όπως φρούτα, λαχανικά, δημητριακά, με κύρια πηγή λίπους το ελαιόλαδο και μειωμένη κατανάλωση κόκκινου κρέαατος. Ας μην ξεχνάμε πως η τροφή συνδυαζόταν και με έντονη χειρονακτική εργασία και κίνηση λόγω των συνθηκών ζωής. Οι άνθρωποι κινούνταν περισσότερο με τα πόδια κι έκαναν δουλειές στην ύπαιθρο.
Αβίαστα προκύπτει λοιπόν το συμπέρασμα πως δεν μιλάμε απλά για διατροφικά σχήματα αλλά για «Μεσογειακό ευ ζην» που αφορά σε ένα σύνολο παραγόντων όπως η καλή διατροφή, η κίνηση, η ψυχική ευφορία, η κοινωνικοποίηση.
Και φθάνουμε στο τώρα. Τελικά αυτό που βλέπω είναι πως κάνοντας τη ζωή μας πιο εύκολη ταυτόχρονα επιβαρύναμε το περιβάλλον και την υγεία μας. Πατώντας κουμπιά μάθαμε να τα έχουμε όλα «στο πιάτο», από το κανάλι της τηλεόρασης ως τη διαδικτυακή επικοινωνία, το έτοιμο φαγητό ακόμη και την παθητική γυμναστική. Έχουμε πέσει με τα μούτρα στα super foods, τα προϊόντα του «χωρίς» (χωρίς γλουτένη, χωρίς λακτόζη, χωρίς ζάχαρη) αλλά με μπόλικα ενισχυτικά γεύσης και συντηρητικά προκειμένου να είναι ανθεκτικά στο χρόνο και να ικανοποιούν τους γευστικούς μας κάλυκες.
Ξέρεις κάτι; σε τελική ανάλυση ζηλεύω αυτή την κρητικιά που μάζευε τα χόρτα από τον κήπο της και τα έβαζε στην κατσαρόλα. Ζηλεύω το αληθινό φαγητό, την αληθινή ζωή και τις πραγματικές απολαύσεις της.
More info:
Περισσότερες πληροφορίες :
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/11694649
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/3776973
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10485342
http://www.hormones.gr/pdf/HORMONES_2013--379.pdf
https://www.nytimes.com/2004/11/23/obituaries/dr-ancel-keys-100-promoter-of-mediterranean-diet-dies.html
https://www.researchgate.net/publication/38087542_Mediterranean_Heritage_an_intangible_cultural_heritage_Foreword
https://dietsystem.gr/wp/category/press/%CE%B5%CF%80%CE%B9%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%B9%CE%BA%CE%B1-%CE%B1%CF%81%CE%B8%CF%81%CE%B1/
http://www.epi.umn.edu/cvdepi/study-synopsis/seven-countries-study/
https://www.tovima.gr/2008/11/24/science/to-thayma-tis-mesogeiakis-diatrofis/
https://docplayer.gr/1497510-Etaireia-meletis-paragonton-kindynoy-gia-aggeiaka-nosimata.html
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16585491
https://www.ert.gr/eidiseis/mono-sto-ertgr/pachisarka-ta-ellinopoula-logo-apomakrinsis-apo-ti-mesogiaki-diatrofi-vid/
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26130797
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26233883
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18451778
https://healthmag.gr/o-sygchronos-tropos-diatrofis-mas-skotonei-prin-tin-ora-mas/
https://admin.itrofi.gr/diatrofi/elliniki/article/1101/syntagi-makrozoias-apo-tin-kriti-toy-1960
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3209677/