Thursday, April 16, 2020

Easter in Greece



This year Easter celebration looks a lot different due to coronovirus pandemic. Although Greece remains under lockdown, let΄s have a look to Greek traditions and Easter customs; the Easter cookies, the painting of the eggs, «tsourekia», «magiritsa» traditional soup eaten on Holy Saturday, and the picture of the whole lamb slowly roasted on the spit over charcoal. This year, of course, we will cook it in the oven due to coronovirus! 

According to Ms. Aikaterini Polymerou-Kamilaki, Director of the Folklore Center of the Academy of Athens: "During the preparation, pre-Christian customs with a worshipful, purifying and deterrent character, which threatens vegetation and production, have been incorporated into Christian cult. Popular events representing death - resurrection in Greece, such as….. visits to the tombs with music, the symbolic use of eggs -  the red ones, are manifestations of man's pre-eternal effort to make a positive contribution to the process of renewing nature and to ensuring a good harvest".
"As far as concern the red color ... .. not only symbolizes the blood of Christ. It is a magical color, a color that in itself has a momentum, because it has exactly the color of our heart and blood "refers in his report Mr. George Melikis, journalist, historian and folklorist. 

Of course in Greece there are many different customs in each village, in each city or on each island. 

The following are indicative: 

In Patmos island, there is the religious custom of the representation of the Last Supper during the ceremony of the Washbasin on Holy Thursday. It takes place in the central square of the island. 

In Corfu island, on Holy Saturday revives the tradition of “Botides”. According to the tradition, Corfiots throw large clay pots (botides) with red ribbons, which are full of water,  from the decorated balconies of Liston Square when the first Resurrection takes place. 

In Syros island, the Orthodox and Catholic communities on the island celebrate Easter together.

In the villages Marpissa, Marmara, Prodromos, Lefkes and Aspro Chorio of Paros Island the story of Christ is recreated during the litany of the Epitaph. 

In Hydra Island, Kamini area, the Epitaph enters the sea with locals carrying it into the water. 

In Kalymnos Island there is the custom of “The Dirge of Panagia” on Holly Thursday. Women sit around the Crucified Christ and bewail. The melody is between a Byzantine trope and a sad folk song. 

In Tinos island, on Holy Tuesday, they make Easter sweet cheese pies with unsalted cheese, called “petroma”, sugar, eggs and orange or vanilla. 

In Naxos island, on Easter, they eat the traditional "batoudo", ie a goat stuffed with vegetables, rice, entrails, eggs and cheese baked in the oven. 

In Thassos Island, on the third day of Easter, revives the custom of "Let it rain, my April". Its roots date back to Dionysian dances and are an invocation of spring rain. It is celebrated with folk dances. Also, it is offered cooked meat with rice. 

In Karpathos island and specifically in the village of Olympus, the residents take off their traditional costumes on Holy Week and wear "mourning" clothes while on Holy Saturday they prepare the glamorous “offto” (goat or lamb meat with rice filling) for Easter. On Easter Monday, Easter pies are baked with mizithra and spices. 

In Leonidio (small town in Peloponnese peninsula) there is the famous phantasmagorical custom of the flying hot-air ballons during Resurrection night. 

In Aliveri of Evia Island, revives the custom of “Kamara” which is celebrated on the second day of Easter. The residents of Aliveri gather in the courtyard of Agios Georgios church, wearing a red carnation on their lapel, and start dancing a glamorous dance that is drawn by the most eloquent, who sings every couplet that the others repeat. 

In Livadia (city in the prefecture of Voiotia, Central Greece) experience the custom of “lakkos” (pit). The locals prepare the fire and the eldest of the family or the company lights the fire with the candle of the Resurrection. Lambs are placed in the famous “lakkos” of Krya (at Livadia region) and together with wine are served to all visitors while dancing with local traditional music. 

In Mani (Laconia region in Peloponnese) on Easter Monday, the traditional dish of goat with artichokes and fennel is put in the oven, while in some villages the "litany of the Cross" takes place. The priest goes to every house and prays for health, while in many villages this procession ends at the cemetery. 

In villages of Crete, in the area of Pediada, the a Holy Friday tradition is the "dirge of Panagia" or otherwise the carols of Holy Friday, where young children hold a Cross and sing while turn around to the streets. The custom of "Fournara" is well known, where the statue of Judas is burned while the priest is chanting “Christos Anesti” which means "Christ is Risen". In Western Crete (Chania region), on Easter, a delicious Kreato-tourta (meat pie) is served with tender pieces of lamb. Cretan “lambrokouloures” is the easter bread , while “kalitsounia” is one of the traditional Cretan pastries.

Have a nice Easter! It is a different Easter period. We stay at home!



Πάσχα στην Ελλάδα!

Έρχεται το Πάσχα, κάπως διαφορετικό φέτος αλλά έρχεται. Μέσα στα έθιμα το βάψιμο των αβγών, τα πασχαλινά κουλουράκια και τσουρέκια, η μαγειριτσα το βράδυ της Ανάστασης και το σουβλιστό αρνάκι την ημέρα του Πάσχα. Φέτος βέβαια θα το φάμε στο φούρνο λόγω κορονοϊου! 

Σύμφωνα με την Κα Αικατερίνη Πολυμέρου-Καμηλάκη, Διευθύντρια του Κέντρου Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, «Κατά το διάστημα της προετοιμασίας έθιμα προχριστιανικά με χαρακτήρα λατρευτικό, εξαγνιστικό και αποτρεπτικό του κακού, που απειλεί τη βλάστηση και την παραγωγή, έχουν ενταχθεί στη χριστιανική λατρεία» και συνεχίζει λέγοντας «Λαϊκά δρώμενα αναπαράστασης θανάτου – ανάστασης στον ελληνικό χώρο, όπως ….. οι επισκέψεις με όργανα στους τάφους, η συμβολική χρήση των αβγών – και μάλιστα κόκκινων, αποτελούν εκδηλώσεις της προαιώνιας προσπάθειας του ανθρώπου να συμβάλει θετικά στη διαδικασία ανανέωσης της φύσης και στην εξασφάλιση της καλής σοδειάς». 

«Σχετικά, άλλωστε, με το κόκκινο χρώμα ….. δεν είναι μόνο το αίμα του Χριστού. Είναι ένα χρώμα μαγικό, ένα χρώμα που έχει από μόνο του μια δυναμική, γιατί ακριβώς και έχει το χρώμα της καρδιάς και του αίματός μας» συνεχίζει σε αναφορά του ο κ. Γιώργος Μελίκης, δημοσιογράφος, ιστορικός και λαογράφος. 

Ας ρίξουμε μία ματιά στα έθιμά μας. Βέβαια στην Ελλάδα υπάρχουν παρα πολλά έθιμα διαφορετικά σε κάθε χωριό, σε κάθε πόλη ή σε κάθε νησί. 

Ενδεικτικά ακολουθούν τα παρακάτω: 

Στην Πάτμο: Η τελετή του Ιερού Νιπτήρα, όπου τη Μεγάλη Πέμπτη γίνεται αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου σε κεντρική πλατεία της χώρας του νησιού. 

Στην Κέρκυρα: το έθιμο των Μπότηδων, το σπάσιμο δηλαδή των κανατιών. Πολύ μεγάλα κανάτια με κόκκινες κορδέλες και γεμάτα νερό πετιούνται από τα στολισμένα μπαλκόνια της πλατείας Λιστον όταν γίνεται η πρώτη Ανάσταση. 

Στη Σύρο, η Ορθόδοξη και η Καθολική κοινότητα στο νησί, γιορτάζουν μαζί το Πάσχα. 

Στην Πάρο γίνεται αναπαράσταση του Μυστικού Δείπνου και των Παθών, όπως το μαρτύριο της Σταύρωσης κατά την περιφορά του Επιταφίου στα ορεινά χωριά Μάρπησσα, Μάρμαρα, Πρόδρομο, Λεύκες και Άσπρο Χωριό. 

Στην Ύδρα, στην περιοχή Καμίνι, ο Επιτάφιος μπαίνει στη θάλασσα κι εκει διαβάζεται η ακολουθία του. 

Στην Κάλυμνο, το «Μοιρολόι του Χριστού» τη νύχτα της Μ. Πέμπτης. Oι γυναίκες κάθονται γύρω από τον Εσταυρωμένο και μοιρολογούν για περίπου μία ώρα. Η μελωδία είναι κάτι ανάμεσα σε βυζαντινό τροπάριο και θλιμμένο δημοτικό τραγούδι. 

Στο νησί της Τήνου τη Μεγάλη Τρίτη φτιάχνουν τις πασχαλινές γλυκιές τυρόπιτες με ανάλατο τυρί, το πέτρωμα, ζάχαρη, αβγά και πορτοκάλι ή βανίλια. 

Στη Νάξο το Πάσχα τρώνε το παραδοσιακό «μπατούδο», δηλαδή κατσικάκι γεμιστό με λαχανικά, ρύζι, εντόσθια, αβγά και τυρί ψημένο στο φούρνο. 

Στη Θάσο, την Τρίτη ημέρα του Πάσχα διατηρείται το έθιμο “Για βρεξ΄Απρίλη μ". Οι ρίζες του χρονολογούνται στους διονυσιακούς χορούς και είναι επίκληση για ανοιξιάτικη βροχή. Γιορτάζεται με δημοτικούς χορούς. Επίσης μαγειρεύεται και προσφέρεται για φαγητό κρέας με ρύζι. 

Στην Κάρπαθο και συγκεκριμένα στο χωριό Όλυμπος, οι κάτοικοι βγάζουν τις παραδοσιακές στολές τους τη Μεγάλη Εβδομάδα και φορούν «πένθιμη» ενδυμασία, ενώ το Μεγάλο Σάββατο ετοιμάζουν το λαμπριάτικο οφτό (κατσικι ή αρνί με γέμιση ρυζιού) για την ημέρα του Πάσχα. Τη Δευτέρα του Πάσχα φουρνίζονται οι πασχαλινές πίτες με μυζήθρα και μπαχαρικά. 

Στο Λεωνίδιο, o ουρανός το βράδυ της Ανάστασης γεμίζει με φωτεινά αερόστατα. 

Στο Αλιβέρι της Εύβοιας,το έθιμο της Καμάρας. Τη Δεύτερη μέρα του Πάσχα οι κάτοικοι του Αλιβερίου μαζεύονται στον προαύλιο χώρο του Αγίου Γεωργίου φορώντας κόκκινο γαρύφαλλο στο πέτο και αρχίζουν να χορεύουν ένα λαμπριάτικο χορό που τον σύρει ο πιο καλλίφωνος, ο οποίος τραγουδά κάθε δίστιχο το οποίο επαναλαμβάνουν οι υπόλοιποι. 

Στη Λειβαδιά φτιάχνουν το «λακκο» ,ένα σωρό με κλαδιά όπου ο μεγαλύτερος της οικογένειας ή της παρέας ανάβει τη φωτιά με τη λαμπάδα της Ανάστασης. Στο «λάκκο» της περιοχής της Κρύας προσφέρονται σουβλιστά αρνιά, κρασί και χορεύονται παραδοσιακοί χοροί. 

Στη Μάνη : Τη Δευτέρα του Πάσχα μπαίνει στο φούρνο το κατσικάκι με αγκινάρες και μαράθια ενώ σε κάποια χωριά γίνεται η «λιτανεία του Σταυρού». Ο ιερέας παει σε κάθε σπίτι και κάνει δέηση υπερ υγείας ενώ σε πολλά χωριά η λιτανεία αυτή καταλήγει στο νεκροταφείο. 

Σε χωριά της Κρήτης, στην περιοχή της Πεδιάδας διατηρείται ως έθιμο το «μοιρολόι της Παναγιάς» ή αλλιώς τα κάλαντα της Μ. Παρασκευής όπου νέα νέα παιδιά κρατούν Σταυρό και ψάλλουν γυρνώντας στους δρόμους. Γνωστό και το έθιμο της «Φουρνάρας» όπου καίγεται το ομοίωμα του Ιούδα την ώρα που ο ιερέας ψάλλει το «Χριστός Ανέστη». Στη Δυτική Κρήτη το Πάσχα προσφέρεται η Χανιώτικη κρεατότουρτα με τρυφερά κομματάκια αρνιού. Γνωστές και οι κρητικές λαμπροκουλούρες ενώ τα καλιτσούνια είναι από τα παραδοσιακά κρητικά γλυκίσματα. 

Καλό Πάσχα σε όλους. Ένα διαφορετικό Πάσχα. Θα μείνουμε σπίτι! 


References, Πηγές:

No comments:

Post a Comment